Serat Wulangreh pupuh Pangkur
1
Kang sekar pangkur winarna, lelabuhan kang kanggo ing wong urip, ala lan becik puniku, prayoga kawruhana, adat waton puniku dipun kadulu, miwah ta ing tata krama, den kaesthi siyang ratri.
2
Deduga lawan prayoga, myang watara reringa aywa lali, iku parabot satuhu, tan kena tininggala, tangi lungguh angadeg tuwin lumaku, angucap meneng myang nendra, duga-duga aja kari.
3
Kang sekar pangkur winarna, lelabuhan kang kanggo ing wong urip, ala lan becik puniku, prayoga kawruhana, adat waton puniku dipun kadulu, miwah ta ing tata krama, den kaesthi siyang ratri.
2
Deduga lawan prayoga, myang watara reringa aywa lali, iku parabot satuhu, tan kena tininggala, tangi lungguh angadeg tuwin lumaku, angucap meneng myang nendra, duga-duga aja kari.
3
Miwah ta sabarang karya, ing prakara gedhe kalawan cilik, papat iku datan kentun,
kanggo sadina-dina, rina wengi neng praja miwah ing dhusun, kabeh kang padha ambekan, papat iku aja lali.
4
4
Kalamun ana manungsa, tan anganggo ing duga lan prayogi, iku watake tan patut, awor lawan wong kathah, degsura ndaludur tan wruh ing edur, aja sira pedhak-
pedhak nora wurung neniwasi.
5
5
Pan wus watake manungsa, pan ketemu ing
laku
lawan linggih, solah muna mininipun, pan dadi panengeran ingkang pinter kang podho miwah
kang
luhung, kang sugih lan kang melarat, tanapi manungsa singgih
6
6
Ulama miwah maksiyat,
wong kang kendel tanapi wong kang jirih, durjana bobotoh kaum,lanang wadon pan
padha, panitiking manungsa wawatekipun, adadene wong kang nyata, ing pangawruh
kang wus pasthi.
7
7
Tinitik solah
muna,
lawan malih ing laku lawan
linggih,
iku
panengeranipun,
winawas ginrotan, pramilane ing wong kuna-kuna iku, yen amawas ing sujalma,
datan amindho gaweni.
8
8
Ginulang sadina-dina, wewekane ing basa lan basuki, ing jubriya-kibiripun, sumungah lan sesongaran, mung sumendhe sakarsanira Hyang
Agung, ujar sirik kang rineksa, kautaman ulah wadi.
9
9
Ing masa mengko pan nora,
kang
katemu laku basa basuki, ingkang lumrah wong puniku, dhengki srei lan dora, iren meren pisastene pan kumingsun,sasolahe tan prasaja, jail mutakil basiwit.
10
10
11
Iku wong durbala murka, nora nana mareme jroning ati,
sabarang karepanipun, sanadyan wus katekan, arep maneh nora marem saya mbanjur, luwamah lawan amarah, iku kang den tuti wuri.
12
12
Ing sabarang solah tingkah, ing pangucap tanapi nyang alinggih, tan suka sor ambekipun, pan lumuh kaungkulan, ing sujalma pangrasane dhewekipun, tan ana kang madhanana, angrasa luhur pribadi.
13
13
Aja nedya katempelan, watek ingkang tan becik tinutwuri, watek
rusuh nora urus, tunggal lawan
manungsa,
dipun
sami anglabuhi kang apatut, parapan
dadi tuladha, tinula mring wong kang becik.
14
14
Aja lunyu lumur
genjah, angrong prasanakan
nyumur gumuling, ambubuti
arit puniku, watak kang tan raharja, pan wong lunyu nora kena dipun enut, monyar- manyir tan antepan, dela lemeran puniku.
15
15
Para panginan
tegesnya,
genjah iku cecegan barang kardi,
angrong
prasanak liripun, karem
ulah miruda, mring rabine sadulur miwah bebatur, tuwin sanak prasanakan, sok senenga dan ramuhi.
16
16
Nyumur guling punika, ambelawah datan duwe wewadi, nora kene rubung-rubung, wadine kang den urap, mbuntut arit punika pracekanipun, apener neng pangarepan, nggarretel dumunung wuri.
17
Sabarang kang dipun ucap, nora wurung mung plehe pribadi, iku lelabuhan patut, aja nedya anelad, ing wateke kangnem prakoro punika, kang sayogya ngupayoa,
anglir mastimbul ing warih.