ANAKE BAKUL SAYUR

ANAKE BAKUL SAYUR

 Aku iki anake bakul sayur in Pasar Bulu Semarang. Saben esuk sadurunge sekolah mesthi mbiyantu simbok lan bapak ngusungi dagangan sayuran menyang pasar. Saka omahku tekan pasar ora patia adoh. Mung udakara setengah kilo adohe. Sayur dakwadhahi kranjang kiwa tengen daktumpakake pit onthel.

            Saben keprungu adzan subuh ing mesjid At-Taqwa Bulu, aku banjur tangi. Aku banjur melu subuhan ing mesjid. Simbok lan bapak, anggone wungu sare methi sadurung aku tangi. Sawise subuhan, simbok lan bapak banjur nata dagangan sayur kang bakal didagangake ana Pasar Bulu. Wondene bapak nliti sayuran kang nomer siji utawa sayuran kang apik-apik, saperlu didhewekake saka sayuran sing rada elek utawa nomer loro. Sawise ngono banjur kajupuk lan kalebokake kranjang kang siap dipikul lan kang diemot ing pit onthel.

            Maklum mung anake tukang sayur nanging nduwe panjangka utawa cita-cita bisa kuliah sarjana. Wis ta, pokoke aku saben dina sregep nyambut gawe mbiyantu simbok lan bapak. Rasa isin lan gengsi ilang kabeh. Sawise mbiyantu ngeterake sayur ing Pasar Bulu, aku banjur adus lan tata-tata mangkat sekolah. Yen esuk-esuk arang sarapan. Sarapane mengko yen ngaso sekolah wetara jam sanga seprapat, aku tuku jajanan ing ngarep SMP Semarang minangka panggonanku golek ngelmu.

               Esuk iku ngepasi dina selasa, aku tangi rada kawanan. Dhek bengi anggonku sinau nganti tangah wengi, yaiku jam siji luwih, lagi mapan turu amarga lagi mid semester genap. Senajan bapak lan simbok ora tau duka menawa ora ngrewangi, nanging aku dhewe sing rada pekewuh, kagawa saka rasa tresnaku marang wong tuwa loro kang wis nggedhekake  aku, apa maneh aku anak tunggal utawa bocah ontang-anting. Esuk iki aku isih ngantuk banget , mlaku wae isih rada ora jejeg lan sirahku krasa mumet banget, nanging sapa maneh sing mbiyantu simbok lan bapak.

            “Le..., yen isih ngantuk ora usah dipeksa. Kana turu maneh, mengko awakmu dadi seger lan ora ngantuk.” Ngendikane bapakku karo maringi dhuwit kanggo sangu sekolah yaiku rong ewu rupiyah kaya padatan.

            “Matur nuwun sangunipun nggih, pak. Kula boten patosa ngantuk. Kula badhe ngeteraken dagangan sayur langkung rumiyin.” Wangsulanku marang bapak.

            “Ya wis, sing ati-ati ya, Le.” Ngendikane bapakku lan simbokku. Simbok nggendhong sayuran, dene bapak sing mikul. Simbook lan bapak banjur tindak dhisik. Ora let suwe, sawise nata sayur, aku uga banjur nyusul menyang pasar. Lawang omah dakkunci. Kaya adate, wayah jam semono iku para among dagang wis padha wiwit ngusungi dagangane. Pit dakgenjot, rada banter. Semribite angin esuk krasa atis banget.

            “Anton....  “ keprungu swarane wong lanang setengah tuwa nyeluki aku. Aku banjur noleh. Dakgoleki sumber swara mau. Nanging ora ana wonge. Aku dadi bingung. Nanging ora let suwe, saka kadohan keprungu swara nyeluki aku maneh. “Anton....” amarga aku bingung sapa sejatine sing nyeluki. Aku noleh karo numpak pit onthel. Ora ngertia, ing ngarepku ana simbah tuwa kang lagi metu saka kampung yaiku saka dalan Bulu Stalan III A lan nggawa masakan arep didagangake menyang Pasar Bulu. “Mak brek....” wong wedok tuwa mau njerit. Sayuran lan masakan mateng sing siap didol ing pojok Pasar Bulu ing sisih kulon, wutah kabeh amarga daktabrak. Simbah tiba lan sambat-sambat awake lara, amarga tiba lan isih kesiram sayuran panas.

            Aku dhewe tiba. Tangan lan sikilku lecet-lecet. Nanging ora dadi ngapa. Saiki sing dakpikir, kepriye simbah sing daktabrak mau. Aku tangi lan nulung marang wong tuwa mau. Simbah daktulungi lan daktangekake alon-alon. Wong tuwe mau nangis sesenggrukan. Kejeba lara awake, uga nggetuni dagangane kang wutah kabeh. Ing batine simbah, dina iku ilang rejekine lan terus kepriye kanggo nyambung uripe. Ing mangka wong tuwa iki mau ulu pametune utawa penhasilane ya mung saka dodolan matengan ing pojoking Pasar Bulu.

            “Sakit mbah?” pitakonku kanthi swara alon. Nanging simbahe mau ora wangsulan. Malah nangis sesenggrukan karo ngendika : “ aku mengko mangan apa, daganganku wutah kabeh. Kowe anake sapa? Ayo diijoli dhuwit, duwe apa ora. Yen ora diijoli daklaporke polisi. Yen numpak pit ngati-ati, ora malah ndlenger. “

            “Inggih mbah, samangke kula aturi arta satus ewu. Samangke kula suwunake simbok kula. Simbok kula inggih sadeyan sayur ing peken mriki. Ing Peken Bulu Pojok Wetan, sacelakipun tangga.“

            Krungu omongku kang kaya mengkono, ana Bapak setengah tuwa nyedaki simbah mau lan menehi dhuwit rong atus ewu. Dheweke karo ngendika : “ Mbah, boten usah sedhih, boten usah muwun. Punika dagangan panjenengan kula gantos kalih atus ewu. Cekap ta, mbah? “

Mangkono ngendikane wong lanang setengah tuwa mau karo nggulurake dhuwit rongatus ewu saka dhompete. Simbah seneng atine, nuli ngendika : “ Lho ko kathah... kathah sanget anggon sampeyan nggentosi? “ mangkono pangandikane simbah karo swara kan ora patia cetha, amargo untune wis ompong.

“Boten punapa, menawi kirang nyuwun pangapunten, menawi langkung panjenengan bekta kemawon, mbah.” Mangkono pangandikane wong lanang setengah tuwa mau kang swarane persis nalika nyelukake aku sadurunge nabrak simbh mau.

Sawise atiku ora dheg-dhegan, ora ngertia, wong lanang setengah tuwa mau guruku nalika ing SD biyen, sing wis sawetara wektu ora ketemu. Guruke iki hobine utawa kesenengane pancen olahraga. Sanajan yuswane wis setengah abad luwih, nanging esih gesit, trengginas, lan cekatan. Dhasar priyayine gedhe dhuwur, brengose kandel, kulite kuning langsat. Sanajan yuswane ora enom maneh, nanging isih durung kethok tuwa. Malah yen ing sekolahan dadi kasenengane utawa idolane para siswa.

“Lho... ko panjenengan, Pak. Nuwun sewu, ngrepoti. Matur nuwun sanget, Bapak sampun mbiyantu kula. Saumpami boten wonten Bapak, kula saged dijotosi tukang becak lan dipuncepeng polisi. “

“Ya, padha-padha. Ora dadi ngapa, Ton. Sing wigati kowe slamet lan simbah sing koktabrak mau uga slamet. Pancen tinulung. Ora usah mbedakake. Aja dumeh iku pinter, bodho, sugih, miskin ing ngarsane Gusthi iku padha. Nanging sing wigati maneh aja tulung menthung, iku ora becik. wis kana terusna menyang pasar ngeterke sayuran, mengko mundhak dienteni ibumu. Ngati-ati, jumbuh karo unen-unen yitna yuwana, lena kena.”

“Inggih, Pak. Matur nuwun.” Mangkono aturku marang wong lanang setengah tuwa kang ora liya gurukub SD biyen. Pit onthel dhak genjot maneh, sadhela wae aku wis tekan pasar. Kaya ngapa kagete simbok lan bapak, ngerti tangan lan sikilku lecet-lecet.

“ Kowe kena apa, Le ?” Pitakon simbok marang aku. Aku meneng sadhela banjur matur.” Kula nembe dhawah lan nabrak tiyang.” Mengkono aturku marang simbok lan bapak. Nanging simbok isih ngoyak pitakon maneh. “ Lha sing koktabrak sapa lan kepriye kaanan wonge?” mangkono simboku nguber pitakonan marang aku. “Anu... anu, tiyang ingkang kula tabrak, niku lho mbok.. sing sadeyan maem wonten pojok peken Bulu sisih kilen, sing griyane Bulu Stalan III A.” mangkono aturku karo rada kesusu.

“Lho kuwi rak Mbah Yem, isih sedulure dhewe saka Pakmu ta, Le. “ krungu ngendikane simbok lan bapak, yen wong sing nembe daktabrak jebul Mbah Yem sing ora liya sadulurku dhewe, atiku banjur dheleg-dheleg, ngelingi kedadeyan sing lagi wae kelakon. Kamangka, yen iku bener Mbah Yem, prasasat aku dosa, amarga manut critane simbok lan bapak, aku nalika esih cilik dimong Mbah Yem. Ya Mbah Yem ikuk sing momong aku wiwit TK nganti SD kelas siji.

“Ya wis, yen ngono aku sesuk maneh yen ngepit kudu ngati-ati” batinku. Awit kadadeyan sing lagi wae kelakon, atiku sekala ora jenjem, tansah kelingan marang wong tuwa kang daktabrak. Geneya aku kok kurang ngati-ati, malah ndlenger sakarepku dhewe. Kadadeyan iki pancen tansah ngabed ing jroning atiku.