ANOMAN
DUTA
Wancine wis
parak esuk, ing wetan katon cahyane Sang Hyang Diwangkara abang sumirat
ungup-ungup ing pucuking arga. Anoman puteg pikire awit durung ketemu kang den
upadi. Nuli mulat ana wewangunan gedhong kang asrine ngleluwihi, miwah
petamanan kang endahe kepati-pati. Anoman mlumpat ing wit nagasari, nalika
nyawang mengisor, ing kono katon wanodya ayu kang sarirane kuru aking, ngalosot
ing lemah. Gelungane lukar nora
dirawati, gimbal campur kisma.. Lamat-lamat kapiyarsa pisambating karuna kang banget ngeres-eresi
ati.
Lah punika ingkang winastan Taman
Argasoka. Ing kono dununge Sang Putri Mantili, ya Rekyan Sinta disingidake
dening Prabu Dasamuka. Wus meh sawarsa Sang Dewi ditrungku aneng Taman Argasoka, tinengganan dening
wanodya pulunane Dasamuka, putrane Gunawan Wibisana, kang sesilih Niken
Trijatha. Rekyan Sinta sadina-dina tansah karuna ngangen-angen marang rawuhe
Sri Ramawijaya, dene Trijatha tansah ngupaya nglelipur penggalihe Sang Dewi.
“ Nini Trijatha, kaya ngene rasane
nalangsane uripku, sewu papa sewu lara dadi sawiji. Aluwung tumekaning pati
kalamun ora ketemu kalawan garwaku Pangeran Ramawijaya. Dhuh Nini, nalika
ingsun dedunung aneng wana Dhandhaka kalawan Pangeran Ramawijaya, rasaning
atiku kaya aneng swarga. Nanging ing samengko sanadyan dedunung aneng Taman
Argasoka kang kaluwih-luwih endahe, rasane kaya ing pasiksan. Tujune ana sira
Nini, kang tansah bisa nglelipur atiku kang rontang-ranting.”
Saben-saben Dewi Sinta sesambat
kawelas asih, Trijatha tansah nglelipur ngasih-asih, mbelani arawat waspa.
Anoman isih singidan aneng pange nagasari kemulan rembuyunge gegodhongan. Atine
melu keranta-ranta mulat cintrakane Putri Mantili lan Sri Ramawijaya kang wus
sawetara pepisahan. Dumadakan ana kang prapta, Prabu Dasamuka manjing ing Taman
Argasoka mbebujuk marang Rekyan Sinta, nyuwun lunturing sih.
“ Dhuh mirah pepujaning ati Rekyan
Sinta, apa gunane sadina-dina sira tansah sungkawa ngangen-angen marang si
Rama, manungsa alasan tanpa guna, ing samubarang sarwa kuciwa. Delengen
kawibawaningsun, raja sugih wibawa, kaloka ing donya, manungsa sajagad ora ana
sing madha. Ayo Yayi, rewangana mukti wibawa, kabeh raja brana bandha donya Ngalengka
darbenana, Yayi. Upama njaluka tumuruning widadari sakethi minangka abdinira,
sayekti pun kakang bakal nyembadani. “
Mireng wuwuse Prabu Rahwana , Rekyan
Sinta sumaur sugal, “ Heh Rahwana, ratuning buta gelah-gelahing bawana. Tanpa
guna sira milut marang Sinta, aluwung tumekaning pati tinimbang nuruti
kekarepanmu kang nistha. Sira nora prawira, nora wani adu arep kalawan Pangeran
Rama, mung wani laku cidra andhustha
marang ingsun. Endi tandhane sira ngaku
prawira lan sekti mandraguna ? Kang ana amung wujud buta awatak jirih
ingah-ingih wedi getih. Heh Dasamuka, aja ngimpi bisa nyaketi Rekyan Sinta.
Menawa adreng sedyamu, sira daksupatani. Kalamun maju sejangkah sikilmu pokah
bumine bengkah! Menawa kena koksenggol,
busanaku bakal dak obong, kalamun kena kok gepok kulitku bakal dak
beset, Rahwana !!!”
Njola Prabu Dasamuka mireng wuwuse
Dewi Sinta kang nglarakake ati. Rekatak, narik candrasa arep ditamakake marang
Sinta. Sang Dewi nora wedi marang pangancame Rahwana, pedhes anggone muwus.
“ Dasamuka mara tibakna senjatamu,
dudu prajurit yen sira nora tegel merjaya Sinta. Sira nora pantes sinebut
narendra, yen mentala ndedawa sungkawa lan papa cintraka. Jer ingsun nora sudi
nuruti sedyamu kang banget nistha, mara age tamakna senjatamu marang dhadhaku heh
Dasamuka!!!”
Lingsem Prabu Dasamuka mireng
ngendikane Rekyan Sinta, nuli mundur karo ninggal weling marang Trijatha supaya
tansah ngrerimuk penggalihe Dewi Sinta amrih gelem kagarwa.
Wanara Seta kang umpetan aneng rembuyunge pang nagasari wus nora tidha-tidha
yen wanodya ayu kuru aking iku Rekyan Sinta kang den goleki. Mudhun saka pang
mau Sang Anoman nuli ura-ura nyaritakake lelakone Sri Ramawijaya kang nandhang
prihatin, wiwit pisah karo kang garwa ya
Dewi Sinta, nganti saiki ketemu lan sabaya pati karo Prabu Sugriwa
ratuning wanara.
Rampung Anoman anggone kekidungan
nyaritakake lelakone Sri Ramawijaya kang pisah lan ngupadi garwa kinasihe ndadekake erame Sang Dewi uga
Trijatha lan para cethi. Lagi iki ngerti ana wanara wulune putih memplak, nyandhang
kaya manungsa, kathik pinter ngidung suarane ngumandhang angenganyut kalbu.
Dewi Sinta mireng tembange mau, temah
mijil waspanira keranta-ranta ing galih emut marang Sang Ramawijaya. Anoman
mudhun saka pang nagasari, laku dhodhok sila marikelu. Dewi Sinta andangu aris:
“ Mengko ta wanara seta, sira iku sapa?
Solahira kaya manungsa, kathik bisa ngidung nyaritakake lalakone Pangeran
Ramawijaya? “
“ Dhuh Sang Kusuma, kula pun Anoman
dutanipun Sri Ramawijaya. Dening Sri Rama miwah Sang Kapindra Sugriwa kula
kautus niti priksa kayuwanan Paduka wonten Ngalengka ngriki. Ing samangke garwa
paduka Sang Ramawijaya miwah rayi paduka Sang Laksmana nyanggrah wonten ardi
Maliyawan, rinatu dening bala wanara. Sedaya sampun samapta wonten Maliyawan,
badhe nglurug dhateng Ngalengka, Gusti.”
Dewi Sinta sajak cubriya, “ Mengko ta
wanara seta, sira ngaku aran Anoman dutane Pangeran Ramawijaya. Kuwi tenan apa
mung kongkonane Rahwana kang arep apus krama ? Awit nalika ingsun dicidra
Rahwana, wektu semana angliwati samodra kang jembar kaya tanpa wates, tangeh
ana titah kang bisa nyusul kejaba
Peksiraja Garudha utawa angin. Pandugaku sira mesthi kongkonane Rahwana
supaya apus krama marang ingsun. “
“ Dhuh Gusti kula Putri Mantili, kula
pun Anoman putranipun Sang Hyang Bayu dewaning maruta, saestu dutaning Sri
Ramawijaya. Menawi paduka kirang pitaya, dening Sri Rama kula mundhi agemanipun
sesupe, minangka tandha bukti. Kula aturi nampi, Gusti. “
Rekyan Sinta nampani ali-ali kang
diaturake Anoman. Kejot penggalihe, runtuh waspane, ora pangling iki kalpika
agemane ingkang raka. Diagem ing jenthik manis katon logro, ngalih ing
jejenthik isih tetep logro, awit saka banget kuru sarirane Sang Dewi.
“ Heh Anoman, nyata sira duta kang
sejati. Sakabehing aturira minangka panglipuring manahingsun. Kalpika wus
ingsun tampa, iki aturna marang gustimu Pangeran Rama, cundhamanik kancing
rikma agemaningsun, minangka tandha yen sira wus ketemu kalawan ingsun. Lan iki
aturna nawalaningsun marang Pangeran Rama.
“
Anoman nampani cundhamanik sarta nawala
saka Dewi Sinta, nuli nyuwun pamit sarwi ngaras padane Sang Dewi. Sadurunge
mundur saka ngarsane Sang Dewi, Anoman ninggal piweling.
“ Dhuh Gusti Putri
Manthili, mugi lejara ing galih, sampun tansah sungkawa. Boten dangu malih raka
Paduka Sri Ramawijaya badhe rawuh ing Ngalengka ngirit bala wanara. Nagari
Ngalengka badhe dados samodra getih, Rahwana kedah nyaur kadurjananipun, amargi
sampun wantun damel kasangsaran tumprap Sri Rama lan ugi paduka.